همه انسانها از حقوق مساوی و یکسان برخوردار هستند. بر این اساس و بر اساس آنچه در ماده 35 قانون اساسی ذکر شده است، هر فرد اجازه دارد تا برای حل پروندههای قضائی خود در دادگاه از حداکثر دو وکیل بهصورت همزمان کمک بگیرد. البته لازم به ذکر است که انتخاب وکیل خوب و شایستهای که بتواند از فرد دفاع کند، مستلزم داشتن آگاهی کامل از حیطه رشته حقوق و انواع وکیل است.
وکلا از جهات مختلفی طبقهبندی میشوند. موضوع پرونده، نوع اختیار کردن وکیل، مدرکی که دارند و حتی محلی که به وکلا مدرک داده میشود میتواند در انتخاب وکیل مؤثر باشد. آنچه در این مقاله میخوانید، طبقهبندی جامعی از وکلا است که به شما کمک میکند بتوانید مناسبترین گزینه را برای خود انتخاب کنید. با ما همراه باشید.
وکیل خودتان را خودتان انتخاب کنید!
یکی از عمده تفاوتهایی که باعث میشود وکلا با یکدیگر تفاوت پیدا کنند، روشی است که با آن وکیل برای پرونده انتخاب میشود. پروندهها به شیوههای گوناگونی در اختیار وکلا قرار میگیرند. بسته به اینکه این انتخاب وکیل از سمت چه کسی باشد، تعیین میکند که آیا وکیل میتواند از حل پرونده سرباز زند یا مجبور است تا انتهای پرونده با موکل همراهی کند. اگر از این بُعد به وکلا نگاه کنید، چند نوع وکیل در این طبقهبندی جای میگیرند.
وکیل انتخابی
این روش، اولین شیوهای است که در انتخاب وکیل به ذهن هر کسی خطور میکند. فردی که پرونده قضائی دارد، اولین گزینهای که به ذهنش میرسد، انتخاب وکیل است. اگر خود فرد وکیلی را انتخاب کند، از گزینه وکیل انتخابی کمک گرفته است. در این شیوه، چنانچه وکیل و موکل با یکدیگر بر سر مسائل اولیه به توافق نرسند، میتوانند با یکدیگر همکاری نکنند.
وکیل معاضدتی
پیشازاین نیز ذکر کردیم که همه افراد از نظر قانون، با یکدیگر برابرند و همین امر سبب میشود قانونگذار به آنها این حق را تفویض کند که بتوانند برای حضور خود در محاکم از کمک وکیل برخوردار شوند؛ اما گاه این امر به دلیل وجود مشکلات مالی، برای فرد مقدور نیست.
در این صورت، فرد میتواند به کانون وکلا مراجعه کرده و کانون بر اساس تشخیص کمیسیونی که در این زمینه تشکیل میشود، مساعدت کرده و وکیلی را بدون دستمزد به او معرفی خواهد کرد. نکته در این است که هر وکیل لازم است تا در طی هر سال، سه بار بهعنوان وکیل معاضدتی در کنار موکل حضور داشته باشد.
وکیل تسخیری
وکیل تسخیری که بیشتر درزمینهی پروندههای کیفری حضور دارد، یکی دیگر از انواع وکیل است که قصد داریم به آن اشاره کنیم. در پروندههایی که درزمینهی دعاوی کیفری تشکیل میشود، هر دو طرف دعوا لازم است تا از کمکهای وکیل بهرهمند شوند؛ اما گاه متهم از نظر مالی این توان را ندارد که وکیل خود را انتخاب کند.
در چنین شرایطی اگر دادگاه صالحه تائید کند، وکیلی بهعنوان وکیل تسخیری در کنار موکل تا انتها حضور خواهد داشت. نکته مهم درزمینهی این وکلا این است که وکیل نمیتواند به هیچ دلیلی از این امر سرباز زند و اگر کوتاهی درزمینهی موکل خود انجام دهد، در انتها میتوان از وکیل شکایت کرد و باید در مقابل دادگاه پاسخگو باشد.
وکیل سازمانی
یکی دیگر از انواع وکلا وکیل سازمانی است. این وکیل بدان جهت لقب وکیل سازمانی را به خود اختصاص داده است که از کارمندان سازمانهای نیروهای مسلح و کارمندان دولت در دعاوی حقوقی و کیفری دفاع خواهد کرد. چنانچه هر کدام از افرادی که ذکر شد درزمینهای که وابسته به حوزه کاری آنها است در دادگاه دچار مسئلهای شوند، این وظیفه سازمان مربوطه است که وکیلی را در اختیار آنها قرار دهد.
وکیل اتفاقی
درست است که اغلب تحصیلکردگان رشته حقوق، در پی آن هستند تا بتوانند با سپری کردن آزمون وکالت، بهصورت حرفهای در این رشته فعالیت کنند؛ اما گاه فردی تحصیلات آکادمیک این رشته را دارد؛ ولی درزمینهی دیگری مشغول به کار است. این افراد آزمون وکالت را پشت سر نگذاشتهاند و پروانه وکالت ندارند؛ اما این اجازه را دارند که از خویشاوندان خود در یک پرونده در دادگاه دفاع کنند. این افراد بهصورت اتفاقی و برای یک پرونده اجازه وکالت دارند. این یکی از انواع وکیل است که در قانون پیشبینی شده است.
وکیل کارآموز
وکلا انواع گوناگونی دارند که یکی از انواع وکلای گوناگون، وکلای کارآموز هستند. افرادی که تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع کارشناسی رشته حقوق پشت سر گذاشته باشند، در آزمونی بهعنوان آزمون وکالت شرکت میکنند که تعیینکننده مسیر کاری آنها است. این آزمون پایان راه نیست.
افراد پسازاینکه توانستند با موفقیت این آزمون را پشت سر بگذارند، باید دو سال بهعنوان کارآموز در کنار وکیل دیگری که پروانه وکالت دارد فعالیت کنند و درصورتیکه وکیل آنها را تائید کند میتوانند پروانه وکالت دریافت کنند. این وکلا اجازه دارند در پروندههایی که نسبت به سایر پروندهها سبکتر است بهعنوان وکیل در زمان کارآموزی فعالیت کنند؛ به همین دلیل یکی از انواع وکیل، وکیل کارآموز است.
وکیل مع الواسطه
همیشه افراد در شرایطی نیستند که بتوانند خودشان وکیلی را انتخاب کنند و با او قراردادی را منعقد کنند. چهبسا فردی در زندان محبوس است و این کار برای او میسر نیست یا فردی خارج از ایران است و این قدرت را ندارد که در ایران وکیلی را انتخاب کند.
در این شرایط اگر فرد نیاز به کمک وکیل داشته باشد میتواند از شخص ثالثی بخواهد تا برای او وکیلی را انتخاب کرده و با او قرارداد منعقد کند. به این وکیل، وکیل مع الواسطه میگویند. البته در اغلب موارد این وکلا برای امور جزائی یا امور مالی انتخاب میشوند و در کنار موکل خواهند بود.
مدرک وکیل خود را با دقت بررسی کنید!
انواع وکلا به همینجا ختم نمیشود. اگر قرار است برای پرونده خود وکیل انتخاب کنید، باید قبل از هر کار مطمئن شوید که این وکیل دقیقاً همان فردی است که شما به آن نیاز دارید؛ اما بد نیست بدانید که وکلا ازلحاظ دیگری نیز با یکدیگر تفاوت دارند. یکی دیگر از تفاوتهای این افراد، در مرجع ذیصلاحی است که به آنها اجازه وکالت میدهد.
وکیل دادگستری
دانشجویان رشته حقوق، پسازآنکه مدرک خود را در مقطع کارشناسی دریافت کردند، لازم است تا در آزمونی شرکت کنند که نشان دهند صلاحیت حمایت و دفاع از افراد را در پروندههای مختلف دارند. این آزمون که بهعنوان آزمون وکالت شناخته میشوند، از طرف دو مرجع برگزار میشود.
یکی از انواع وکیل که باید بشناسید، وکیلی است که در آزمون وکالتی شرکت کرده است که کانون وکلای دادگستری آن را برگزار کرده است. حقوقدانانی که بتوانند از این آزمون با موفقیت بیرون بروند، باید دوره کارآموزی دو ساله خود را سپری کنند و سپس بر اساس تائیداتی که دریافت میکنند، موفق به اخذ مدرک وکالت از سوی دادگستری میشوند. به این وکلا، وکلای دادگستری اطلاق میشود.
وکیل قوه قضائیه
یکی دیگر از مراجع ذیصلاحی که آزمون وکالت برگزار میکند، قوه قضائیه است. این وکلا موفق شدهاند تا بر اساس ماده 187 قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، در آزمون مرکز امور مشاوران حقوقی پیروز شوند و پس از سپری کردن دوره کارآموزی این مرکز، موفق شوند تا مدرک خود را از قوه قضائیه دریافت کنند.
این وکلا که به وکلای ماده 187 نیز مشهور هستند، از نظر دانش، تجربه و حوزه کاری مانند وکلای دادگستری هستند و تنها تفاوتشان مرجع صادرکننده پروانه آنها است که باعث شده طبقهبندی دیگری از انواع وکیل به وجود آید.
وکیل حمایت از ایثارگران
درست مانند وکلای سازمانی، وکیل حمایتی یا وکیل حمایت از ایثارگران نیز یکی دیگر از انواع وکلای مختلف است که باید بشناسید. این وکلا به بسیجیان و افراد ایثارگر درزمینهی پروندههای قضائی کمک میکنند و البته لازم به ذکر است که پروانه آنها توسط دفتر حمایت قضائی صادر شده است. این وکلا چون از افراد ایثارگر حمایت میکنند به این نام شناخته میشوند.
وکیل شما پایه چند است؟
یکی دیگر از تقسیمبندی برای وکلای مختلف، تقسیمبندی وکلا درزمینهی تجربه کاری آنان است. حتماً شما هم تابهحال با اصطلاح وکیل پایهیک و پایه دو آشنا شدهاید. بیایید با هم به تفاوت این دو وکیل نیز بپردازیم تا بتوانید با دیدی بهتر برای خود وکیل انتخاب کنید.
وکیل پایهیک
وکیل پایهیک، وکیلی است که پس از گذراندن دو سال کارآموزی و یادگیری مهارتهای کامپیوتری، در آزمون دیگری شرکت میکند تا ثابت کند این دو سال توانسته بهعنوان یک وکیل تجربیات بیشتری کسب کند. اگر فرد در این آزمون که به دو صورت کتبی و شفاهی است نیز موفق شود، عنوان وکیل پایهیک به او تعلق میگیرد.
وکیل پایهیک این اجازه را دارد که در تمامی محاکم حضور داشته باشد. البته این نوع از پروانه وکالت در اختیار وکلایی قرار میگیرد که از کانون وکلای دادگستری پروانه وکالت دریافت میکنند و شامل وکلای قوه قضائیه نمیشود. این نوع از انواع وکیل، از نظر تجربه، دانش و تخصص، نسبت به سایر وکلا در اولویت انتخابی قرار دارند و اغلب جزو افراد کار بلد هستند.
وکیل پایه دو
وکیل پایه دو فردی است که نتوانسته در آزمون دوم رتبه کامل را کسب کند و پروانه پایه دو دادگستری به او تعلق میگیرد. تفاوت این مدرک با مدرک پایهیک در این است که این افراد در همه محاکم نمیتوانند شرکت کنند و در دعاوی کیفری اجازه حضور دارند که به جرائم تعزیری میپردازد.
البته جرائم تعزیری شامل حال این وکلا میشود که برای فرد مجازات حبس کمتر از 10 سال در نظر گرفته شود و شلاق و جریمه نقدی در انتظار آنها باشد. محاکم حقوقی که این وکلا میتوانند بهعنوان وکیل در آن شرکت کنند، محاکمی است که مالی کمتر از 500 میلیون ریال در آن محل دعوا باشد یا خواسته محل دعوا، اصلاً مالی نباشد.
کیفری، حقوقی، خانواده، مدنی
یکی دیگر از انواع وکلا تقسیمبندی آنها بر اساس حوزه کاری آنها است. این حوزهها بر اساس موضوع پرونده تقسیمبندی میشود. همانطور که میتوانید حدس بزنید، این وکلا به چهار دسته کیفری، حقوقی، مدنی و خانواده تقسیمبندی میشوند که با هم بررسی میکنیم.
وکیل کیفری
برخی از دعاوی بهعنوان دعاوی کیفری شناخته میشوند. دعاوی کیفری به دعاوی گفته میشود که در آن موضوع بحث جرم انجام شده بوده و درنهایت قاضی برای متهم مجازاتی را متناسب با جرم انجام شده در نظر بگیرد. این نوع دعاوی شامل قتل، سرقت، کلاهبرداری، تجاوز به عنف و مواردی ازایندست است.
وکیل کیفری که یکی از انواع وکیل است در حوزه قوانین این موضوعات سررشته دارد و میتوانند با درایت خود از متهم یا شاکی دفاع کرده و پرونده را بر اساس مصلحت موکل خود پیش ببرد. در این نوع پروندهها باید ادله کافی و شواهد مستند جمعآوری شده و در اختیار قاضی قرار گیرد. این پروندهها ابتدا در دادسرا و سپس در دادگاه کیفری بررسی میشوند.
وکیل حقوقی
برخلاف دعاوی کیفری دعاوی حقوقی متهم ندارد و مجازات نیز در انتظار افراد نیست. این دعاوی بیشتر درزمینهی موارد و مسائل مالی بررسی میشود و درنهایت مال به صاحب آن برگردانده میشود. این پروندهها صد در صد نیازمند کمک گرفتن از وکیل هستند و از همان ابتدا در دادگاه موردبررسی قرار میگیرند.
وکیل مدنی
اگر فردی درگیر پروندهای شود که از نظر اداری او را به دادگاه کشانده است، نیازمند کمک گرفتن از یکی از وکلای گوناگون با عنوان وکیل مدنی است. در این زمینه دو طرف قرارداد یعنی وکیل و موکل باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و با یکدیگر قراردادی رسمی منعقد کنند. اغلب رسیدگی به امور سازمانها، شرکتها و ادارات دولتی در این حیطه جای میگیرد.
وکیل خانواده
از دیگر وکلای مختلف که باید بشناسید، وکیل خانواده است که در دعاوی خانوادگی در کنار موکل خود قرار میگیرد. این دعاوی که شامل مسائلی مانند طلاق، نفقه، مهریه، حضانت فرزند و مواردی مانند این است در دادگاه خانواده بررسی میشود و وکیل خانواده به پیشبرد هدف موکل خود در این زمینه کمک شایانی خواهد کرد. بهترین کار این است که از وکیل خانواده در این امور کمک بگیرید. جدول زیر برای شناسایی انواع وکیل در یک نگاه به شما کمک میکند.
محل صدور پرونده | نوع پروانه وکالت | طرف قرارداد | حوزه کاری |
کانون وکلای دادگستری | پایهیک | انتخابی | کیفری |
قوه قضائیه | پایه دو | معاضدتی | خانواده |
حمایتی ایثارگران | تسخیری | حقوقی | |
اتفاقی | مدنی |
موسسه سفیران در کنار همه پروندهها!
حال که با انواع وکیل آشنا شدید وقت آن رسیده است که دریابید از کجا باید وکیل متناسب با پرونده خود را اختیار کنید. مؤسسات زیادی در این زمینه به شما کمک میکنند که بیشک موسسه سفیران یکی از بهترین گزینههایی است که در کنار شما خواهد بود.
شرط عقل این است از جایی کمک بگیرید که هم رزومه درخشانی داشته باشد و هم بتواند خدمات زیادی را در اختیار شما قرار دهد. نگران نباشید. همه این ویژگیها را موسسه سفیران دارد. علاوه بر اینکه این موسسه از انواع وکیل در این راه استفاده میکند، کارگروهی تشکیل میدهد که پرونده شما از همه جهات بررسی شود و بهترین شیوه برای برد شما در دادگاه اتخاذ شود.
بهترین کار این است به سراغ کسی بروید که گزینههای زیادی را برای شما داشته باشد و بتواند با شما باشد. موسسه سفیران دقیقاً همان محلی است که شما برای پرونده قضائی خود در هر حیطهای به آن نیاز دارید. فرصت را از دست ندهید.
کلام پایانی
همه کسانی که به هر طریقی در دادگاه پرونده دارند، بهخوبی میدانند که تا چه میزان بار استرس را بر دوش میکشند. همین امر باعث میشود تا نتوانند بهخوبی از عهده انتخاب وکیل برآیند. حال آنکه وجود انواع وکلا کار را سختتر کرده است.
در این مقاله ما تلاش کردهایم تا شما را با انواع وکیل آشنا کنیم و به شما نشان دهیم که کدام گزینه بهترین انتخاب برای شما است. بسته به موضوع، مسائل مالی یا محل میتوانید از وجود وکلا بهرهمند شوید و پرونده خود را به سرانجام مطلوب و دلخواه برسانید.
سؤالات متداول
آیا شما هم برای انتخاب وکیل مناسب سؤالات زیادی در ذهن دارید؟ در این قسمت به برخی از سؤالات پاسخ دادهایم؛ اما بهتر است با موسسه سفیران تماس بگیرید و باقی سؤالات خود را بپرسید.
تفاوت وکیل کیفری و حقوقی چیست؟
وکیل کیفری که به دعاوی کیفری میپردازد، درزمینهی پروندههایی تخصص دارد که جرمی در آن رخ داده است و قرار است قاضی فرد متهم را مجازات کند؛ اما وکلای حقوقی بیشتر در امور مالی تخصص و تبحر دارند و میتواند کمک کنند.
وکیل پایهیک و دو با هم تفاوت دارند؟
بله! وکیل پایهیک دارای تبحر و تخصص و دانش و مهارت بیشتری است و به همین دلیل بهتر است به این وکلا مراجعه کنید. آنها در محاکم بیشتری حضور دارند و اغلب کار بلد و کارآزموده هستند. وکلای پایه دو در محاکم معدودی اجازه دفاع دارند.
وکلا به چند دسته تقسیمبندی میشوند؟
وکلا از نظر محل صدور پرونده، تبحری که دارند و حوزهای که در آن فعالیت میکنند تقسیمبندی میشوند. یکی دیگر از این تقسیمبندیها به این مطلب برمیگردد که چه کسی برای پرونده با وکیل قرارداد منعقد کند. در این صورت وکلا را میتوان تقسیمبندی کرد.
لینک منبع:
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84_%D8%AA%D8%B3%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C